Nintendo 64 (N64) là một trong những hệ máy để lại dấu ấn sâu đậm nhất trong lịch sử game — cả về cách chơi 3D, các thể loại được khai phá lẫn dàn game độc đáo. Việc xếp hạng từng năm phát hành game của N64 gần như là chọn “đứa con yêu thích”: rất khó và đầy cảm tính. Bài viết này tổng hợp và đánh giá từng năm theo thư mục phát hành Bắc Mỹ, giữ nguyên quan điểm đánh giá ban đầu: có năm trội về số lượng, có năm lại ghi dấu bằng vài bom tấn thay đổi cả ngành. Nếu bạn đang tìm hiểu lịch sử, muốn ôn lại khoảnh khắc vàng son của N64 hay chuẩn bị chơi lại các kinh điển — đây là hướng dẫn dành cho bạn.
7 — Năm 2002
Tony Hawk’s Pro Skater 3
Năm cuối cùng trong vòng đời thương mại của N64 chỉ có vài tựa đáng chú ý, và tựa nổi bật nhất là Tony Hawk’s Pro Skater 3 — đồng thời cũng là trò chơi được biết đến là “game cuối cùng phát hành cho N64”. Việc chỉ còn lại vài trò chơi lớn trong năm 2002 không quá bất ngờ khi Nintendo đã chuyển hướng sang GameCube từ năm 2001. Vì vậy 2002 là năm “khép lại” chu kỳ của N64: chất lượng vẫn có nhưng số lượng và độ sâu sản phẩm đã suy giảm mạnh.
Bìa Tony Hawk’s Pro Skater 3 trên Nintendo 64, ảnh bìa trò chơi trượt ván cổ điển
6 — Năm 1999
Donkey Kong 64, Super Smash Bros., Mario Party
1999 mang đến những cái tên quen thuộc: Donkey Kong 64 là giấc mơ của fan thu thập, Mario Golf bổ sung mảng thể thao, và năm đó cũng khai sinh hai series đình đám: Super Smash Bros. và Mario Party. Tuy vậy, nếu so sánh với những năm đỉnh cao khác của N64, 1999 thiếu vắng “bom tấn sợ hãi” — những trò khiến cả cộng đồng phải trầm trồ ngay lập tức. Nói cách khác, năm này có chiều sâu nhưng chưa có đỉnh cao đủ mạnh để đứng trên mọi đối thủ.
Hình ảnh phần DK Rap trong Donkey Kong 64, khoảnh khắc đáng nhớ của game thủ N64
5 — Năm 2000
Perfect Dark, The Legend of Zelda: Majora’s Mask, Banjo-Tooie
Năm 2000 là minh chứng rằng N64 vẫn còn nhiều “đạn” mạnh: Perfect Dark cho trải nghiệm FPS/thám tử cực kỳ chất lượng, Majora’s Mask tiếp tục nâng tầm dòng Zelda với lối kể chuyện và cơ chế thời gian độc đáo, còn Banjo-Tooie mở rộng vũ trụ platform nhiều màu sắc. Bên cạnh đó, các tựa như Mario Party 2, Excitebike 64 hay 007: The World Is Not Enough cũng giữ được sức hút ở mảng multiplayer. Đây là một năm cân bằng giữa chất lượng cao và nội dung phong phú — chuẩn bị cho những năm cuối đầy cảm xúc của hệ máy.
Hình ảnh Perfect Dark trên N64, FPS huyền thoại với lối chơi đa dạng
4 — Năm 1996
Super Mario 64, Wave Race 64, Cruis’n USA
Năm ra mắt của N64 không thể tốt hơn với Super Mario 64 — một trong những game khai sinh kỷ nguyên platform 3D, định nghĩa lại cách thiết kế màn chơi và điều khiển. Wave Race 64 là một bất ngờ thú vị: gameplay đơn giản nhưng đã được làm rất tròn trịa, chơi mãi vẫn đã. Cruis’n USA thì thuộc dạng “guilty pleasure” của nhiều người khi đó — những tựa như vậy giúp năm 1996 có cú xuất phát quá ấn tượng dù danh sách không quá dài.
Ảnh bìa và cảnh chơi Super Mario 64, bước ngoặt platform 3D trên Nintendo 64
3 — Năm 2001
Paper Mario, Conker’s Bad Fur Day, Tony Hawk’s Pro Skater 2, Mario Party 3
Có thể coi 2001 như “năm cuối rực rỡ trước khi dừng”: Paper Mario mở ra hướng đi RPG hài hước cho Mario, Conker’s Bad Fur Day là viên ngọc đen với phong cách dành cho người lớn (một game bị nhiều người bỏ qua nhưng chất lượng cực cao), Tony Hawk’s Pro Skater 2 nâng cấp trải nghiệm trượt ván, cộng với các bản sequel khác như Pokémon Stadium 2 hay Mario Party 3. Đây là năm mà nếu Nintendo không chuẩn bị chuyển đổi thế hệ, N64 có thể còn kéo dài thêm chu kỳ sống phong phú.
Hình ảnh Conker’s Bad Fur Day, platform dành cho người lớn hiếm hoi trên N64
2 — Năm 1997
GoldenEye 007, Diddy Kong Racing, Star Fox 64, Mario Kart 64
Nếu 1996 là khai vị thì 1997 là món chính khiến bạn “nghiện”: GoldenEye 007 thay đổi chuẩn mực FPS trên console với multiplayer tại gia, Mario Kart 64 xây dựng nền tảng cho đua kart nhiều người chơi, Star Fox 64 đưa trải nghiệm bắn tàu vào tầm cao mới, còn Diddy Kong Racing là một bất ngờ thú vị với cơ chế kết hợp đua và khám phá. Năm 1997 là thời điểm N64 bắt đầu thực sự bùng nổ về cả danh tiếng lẫn ảnh hưởng.
Ảnh bìa GoldenEye 007, FPS nhiều người chơi kinh điển trên N64
1 — Năm 1998
The Legend of Zelda: Ocarina of Time, Banjo-Kazooie, Star Wars: Rogue Squadron
Đây là năm đỉnh của N64. Ocarina of Time — được xem là một trong những game vĩ đại nhất mọi thời — đã nâng tầm cả dòng Zelda và cách kể chuyện game 3D. Banjo-Kazooie đem đến platform đầy màu sắc và sáng tạo; Star Wars: Rogue Squadron là một minh chứng rằng N64 cũng làm tốt game mô phỏng hành động/chiến đấu không gian. Thêm vào đó, F-Zero X, Turok 2 và nhiều tựa khác tạo nên một danh mục đa dạng hiếm gặp: nhiều thể loại, nhiều phong cách, và ở mức chất lượng thường xuyên cao. Thật khó để tranh luận khi chọn 1998 là năm xuất sắc nhất của hệ máy.
Hình ảnh Banjo-Kazooie trên N64, platform kinh điển với đồ họa và thiết kế sinh động
Kết luận
Xếp hạng từng năm của Nintendo 64 cho thấy một chu kỳ rõ ràng: khởi đầu mạnh mẽ (1996), bùng nổ (1997–1998), duy trì chất lượng (1999–2001) rồi khép lại khi chuyển thế hệ (2002). Nếu bạn muốn tìm năm “đỉnh” để sưu tầm hoặc cày lại, 1998 là ứng viên số một; còn nếu bạn mê khoảnh khắc khai sinh lối chơi 3D thì 1996 với Super Mario 64 là không thể bỏ qua. Dù bạn thuộc nhóm “nostalgia” hay người mới muốn trải nghiệm kinh điển, thư viện N64 vẫn đầy ắp những trò đáng chơi.
Hãy chia sẻ năm N64 yêu thích của bạn và tựa game nào khiến bạn muốn thắp lại console cũ — cộng đồng game thủ cần biết ý kiến của bạn!
Tài liệu tham khảo
- Dàn bài và thông tin phát hành gốc tham khảo từ bài xếp hạng các năm của Nintendo 64 trên trang DualShockers.
