Trong thế giới board game, ai cũng muốn là người chiến thắng. Cảm giác đạt được mục tiêu, dù là người về đích đầu tiên hay gom đủ điểm chiến thắng, luôn rất tuyệt vời. Nhưng đôi khi, chiến thắng lại đi kèm một cái giá không nhỏ, khiến người thắng cuộc cảm thấy trống rỗng, thậm chí là hối hận. Liệu khoảnh khắc vinh quang ngắn ngủi đó có thực sự đáng giá?
Chắc chắn rồi, chơi game thì phải cố gắng giành chiến thắng – đó là mục tiêu cuối cùng mà! Thế nhưng, có những board game mà khi bạn là người chiến thắng, bạn sẽ bắt đầu tự hỏi liệu điều đó có thực sự ý nghĩa. Nếu bạn chuẩn bị thử sức với những tựa game này, hãy cẩn thận nhé; đôi khi về nhì lại là lựa chọn khôn ngoan hơn đấy!
Dead Of Winter (2014): Khi Hợp Tác Chỉ Là Vỏ Bọc
Hợp tác cho đến khi cần “đâm sau lưng”
Dead Of Winter là một tựa game cực kỳ xuất sắc, ra đời vào thời kỳ đỉnh cao của “kỷ nguyên zombie” được thổi bùng bởi các thương hiệu lớn như The Walking Dead hay The Last Of Us. Trong vai những người sống sót trong một thuộc địa đang gặp khó khăn, người chơi phải hợp tác cùng nhau vì lợi ích chung của cả nhóm. Nghe thì có vẻ thuần túy hợp tác đúng không? Nhưng đó là chưa kể đến việc mỗi người chơi còn có một “chương trình nghị sự” bí mật của riêng mình, và những mục tiêu cá nhân này có thể hoàn toàn đi ngược lại với sự sống còn của cả nhóm.
Các token zombie và người sống sót trong game Dead of Winter
Tùy thuộc vào mục tiêu cá nhân của nhân vật bạn chọn, chiến thắng trong Dead Of Winter có thể đồng nghĩa với việc bạn phải chấp nhận để thế giới xung quanh sụp đổ, thậm chí nhẫn tâm “hy sinh” những người bạn của mình cho lũ zombie khát máu. Điều tệ nhất là gì ư? Bạn phải giả vờ thân thiện, hợp tác cho đến khoảnh khắc cuối cùng, khi bạn quyết định “đâm sau lưng” tất cả mọi người để giành lấy chiến thắng cá nhân. Cảm giác đó thực sự không mấy dễ chịu đâu!
Risk Legacy (2011): Thắng Một Ván, Bị Ghét Cả Đời
Phổ biến hạt nhân và sự thù địch không hồi kết
Chuyện gì sẽ xảy ra khi bạn bắt đầu giành chiến thắng trong một ván Risk? Nếu những người chơi khác đủ thông minh, họ sẽ lập liên minh chống lại bạn cho đến khi ai đó trở thành mối đe dọa lớn hơn. Và nếu bạn vẫn cứ thắng bất chấp, bạn sẽ chắc chắn bắt đầu ván đấu tiếp theo với một “bia ngắm” lớn đặt trên lưng, giống như Napoleon trở về từ nơi lưu đày vậy.
Hộp game Risk Legacy với hình ảnh robot chiến đấu và quân lính bị phá hủy
Risk Legacy thực sự rất sáng tạo theo nhiều cách, cả về việc nó thay đổi cách chơi board game nói chung lẫn cách tiếp cận lối chơi “cày cuốc” truyền thống của Risk. Nhưng có một điều nó không thay đổi: người dẫn đầu vẫn luôn trở thành kẻ thù số một của tất cả mọi người. Thậm chí, nó còn làm vấn đề tệ hơn; mỗi ván bạn thắng trên bàn cờ Risk Legacy, bạn sẽ bắt đầu tất cả các ván tiếp theo với một “tên lửa hạt nhân” trong kho vũ khí, thứ mà bạn có thể dùng để xoay chuyển cục diện trận chiến. Việc thắng game càng khiến bạn trở nên nguy hiểm hơn trong các trận đấu sau, và do đó, càng dễ thu hút sự căm ghét từ những người chơi khác.
HeroQuest (1989): Khi “Quản Trò” Trở Thành Đối Thủ Không Đội Trời Chung
Tiền đề cho những buổi D&D căng thẳng
Tựa game kinh điển kiếm và phép thuật HeroQuest chính là cánh cửa dẫn dắt rất nhiều game thủ đến với thế giới nhập vai trên bàn (TTRPG) vào đầu những năm 90, dù ở một phiên bản đơn giản hơn. Sản phẩm hợp tác giữa Milton Bradley và Games Workshop này chỉ tập trung vào việc khám phá hầm ngục và tàn sát quái vật không khoan nhượng, tất cả dưới sự giám sát chặt chẽ của người quản trò (Game Master) trong vai Zargon the Chaos Sorcerer.
Bản đồ và các nhân vật trong game board game HeroQuest
Dù có chủ đích hay không, HeroQuest dường như khuyến khích người chơi Zargon phải thực sự cố gắng để “đánh bại” các anh hùng. Nếu đó là cách bạn muốn chơi và mọi người đều đồng ý, thì đó là quyền của bạn. Nhưng nó lại là một tiền lệ không hay khi bạn chuyển sang Dungeons & Dragons hay các TTRPG “chính thống” khác. Hãy nhớ rằng, trong TTRPG, mục đích là người chơi và Quản trò cùng nhau tạo nên câu chuyện, chứ không phải người chơi đối đầu Quản trò.
Settlers Of Catan (1995): “Cừu” Bị Cấm Vận Và Sự Chênh Lệch Trình Độ
Cẩn thận kẻo bị “cô lập”
Chiến thắng trong Catan cũng vướng phải nhiều cạm bẫy tương tự như Risk; những người chơi khác sẽ tập trung “đánh hội đồng” bạn, thường là bằng cách cố gắng ngăn bạn có được những tài nguyên cần thiết. Sự thù địch này thậm chí có thể lan sang các ván đấu tiếp theo, điều mà không ai muốn trải nghiệm chút nào.
Bàn chơi Settlers of Catan với các mảnh địa hình và xúc xắc
Tuy nhiên, Catan còn mang đến những vấn đề riêng, đó là sự chênh lệch về kỹ năng và sự nhiệt tình. Nhìn chung, bạn muốn tất cả mọi người trong nhóm đều có cùng mức độ nhiệt huyết để cuộc chơi trở nên vui vẻ; một bàn chơi thông thường sẽ thích thú với việc tung xúc xắc và trao đổi tài nguyên, trong khi một nhóm cạnh tranh hơn sẽ đi sâu vào những chiến lược nhỏ nhất đã giúp Catan trở thành một tác phẩm kinh điển trong nhiều thập kỷ. Nếu có một người chơi “nghiêm túc” ở một bàn chơi toàn những người casual, thì họ có thể sẽ thắng theo một cách mà không ai vui vẻ cả, kể cả chính họ.
Smash Up (2012): “Cá Mập” Thi Nhau Đè Bẹp Người Mới
Ván đấu “dễ dàng” của kẻ hiểu luật
Mặt khác, nếu bạn thực sự thích “đè bẹp” những người chơi mới, có lẽ bạn sẽ mang Smash Up đến mọi buổi tối chơi board game. Nhẹ nhàng, hấp dẫn và chỉ cân bằng ở mức vừa phải, Smash Up là tựa game mà những người chơi board game “trình độ trung bình” thường dùng để hả hê “đánh úp” những người chơi casual. Nó được quảng cáo là dễ chơi và dễ làm quen, nhưng nếu bạn đã “nằm lòng” các combo, bạn sẽ ở một đẳng cấp hoàn toàn khác so với những người mới chơi.
Bìa game Smash Up với các phe phái như cướp biển, khủng long, người ngoài hành tinh chiến đấu
Giống như Catan, Smash Up vẫn sẽ rất vui nếu mọi người đều ở cùng trình độ. Nhưng hãy cẩn thận với những “cá mập” ẩn mình ở bàn chơi, những người đang tìm kiếm một chiến thắng dễ dàng. Đừng trở thành “cá mập” bạn nhé!
Tales Of The Arabian Nights (1985): Ai Cần Thắng Khi Có Chuyện Để Kể?
Liệu có ai cần thắng trong một trò kể chuyện?
Như đồng nghiệp của tôi, James Kennedy, đã lưu ý, nếu bạn tiếp cận Tales Of The Arabian Nights như một board game truyền thống, mong đợi phải thắng, bạn sẽ không có được trải nghiệm tốt đẹp. Tựa game phiêu lưu siêu giản dị, ấm cúng này thực chất là một bài tập kể chuyện hợp tác, và đó chính là nơi nó tỏa sáng.
Hộp game Tales of the Arabian Nights với cảnh Aladdin và các câu chuyện cổ tích khác
Về mặt kỹ thuật, có một cách để chiến thắng theo luật, đó là tích lũy đủ số điểm câu chuyện (Story Points) trong cuộc phiêu lưu của bạn, sau đó quay trở về Baghdad ở trung tâm bàn cờ để kể lại câu chuyện. Tôi đã chơi tựa game này khoảng chục lần, và tôi khá chắc rằng chúng tôi luôn bỏ qua luật đó và chỉ chơi cho đến khi cảm thấy thỏa mãn hoặc cho đến khi ai đó phải rời đi. Nếu bạn vội vàng tích lũy điểm và sau đó chạy đua về Baghdad để thắng, bạn đã hoàn toàn bỏ lỡ ý nghĩa của trò chơi, và cũng có thể đã tước đi cơ hội của những người chơi khác để xem họ có thể gây ra những trò “tai quái” thú vị nào khác.
Diplomacy (1959): Chiến Thắng Của Kẻ Phản Bội
Chúc mừng chiến thắng, kẻ phản trắc!
Một trong những lời khuyên về board game hay nhất mà tôi từng nhận được là “đừng bao giờ chơi Diplomacy với bạn bè.” Hãy chơi nó ở các hội nghị, với những người bạn sẽ không bao giờ gặp lại. Chơi với những người bạn không biết rõ. Thậm chí, hãy chơi với kẻ thù của bạn. Chỉ cần đừng chơi Diplomacy với bạn bè, bởi vì nếu bạn thắng, rất có thể họ sẽ không còn là bạn của bạn nữa.
Bàn cờ Diplomacy và các lá cờ quốc gia
Diplomacy có tất cả những yếu tố xây dựng liên minh và liên minh tạm thời của Risk, nhưng không có sự ngẫu nhiên hay tung xúc xắc nào. Chỉ một sự phản bội duy nhất vào thời điểm quan trọng là đủ để lật đổ một đế chế, hoặc khiến một người chơi trở nên vô nghĩa trong suốt thời gian chơi game kéo dài từ bốn đến sáu giờ. Bạn không thể thắng một ván Diplomacy bằng cách tử tế, và những tội ác của bạn sẽ ám ảnh bạn trong mọi ván game bạn chơi, không chỉ ván này, mà là mãi mãi về sau.
Cờ Vua (khoảng 700 SCN): Khi Tài Năng Bị Hiểu Lầm Là Kiêu Ngạo
Giỏi cờ không có nghĩa bạn giỏi hơn tất cả
Trong dòng chảy văn hóa của chúng ta, ở đâu đó, chúng ta đã quyết định rằng giỏi cờ vua có nghĩa là bạn là một thiên tài. Có lẽ do vị thế hàng thế kỷ của nó là trò chơi của các vị vua, cờ vua mang một vẻ uy quyền. Kinh nghiệm của bạn có thể khác nhau, nhưng dường như có điều gì đó về cờ vua khiến người chơi trở nên kiêu ngạo một khi họ đã thắng đủ ván.
Hai nhân vật Sims chơi cờ vua gần các ngôi mộ trong The Sims 4
Học một kỹ năng mới là một mục tiêu đáng ngưỡng mộ, cũng như việc leo hạng Elo nếu bạn thích, vì vậy không có gì sai khi muốn chơi cờ vua giỏi. Chỉ là, điều đó không làm bạn thông minh hơn hay tốt hơn những người khác. Nó chỉ có nghĩa là bạn giỏi cờ vua mà thôi.
Lời Kết: Chơi Game Là Để Vui, Đừng Để Chiến Thắng Làm Mất Đi Tất Cả!
Qua những tựa game mà chúng ta vừa điểm qua, có thể thấy rõ rằng chiến thắng trong board game không phải lúc nào cũng mang lại niềm vui trọn vẹn. Đôi khi, cái giá phải trả cho vinh quang lại là sự rạn nứt trong tình bạn, cảm giác trống rỗng hay thậm chí là sự ám ảnh về những “chiêu trò” bạn đã dùng.
Điều quan trọng nhất khi chơi board game, hay bất kỳ tựa game nào, vẫn là niềm vui và trải nghiệm mà nó mang lại. Đừng để áp lực thắng thua làm hỏng đi những khoảnh khắc giải trí quý giá bên bạn bè và gia đình. Hãy thử chơi một cách nhẹ nhàng hơn, tập trung vào câu chuyện, vào những tương tác và tiếng cười. Chắc chắn bạn sẽ tìm thấy một niềm vui khác, bền vững hơn cả một chiến thắng.
Bạn đã từng trải qua cảm giác “thắng mà chẳng vui” nào chưa? Tựa game nào đã khiến bạn có cảm xúc đó? Hãy chia sẻ câu chuyện và ý kiến của bạn về những board game này trong phần bình luận bên dưới nhé!
